Telepracownik-obcokrajowiec świadczący pracę wyłącznie za granicą bywa zagwozdką dla zatrudniającego go pracodawcy z Polski w kontekście rozliczeń podatkowych. Zakład pracy w jego przypadku musi rozstrzygnąć kwestię tego, czy ma obowiązek odprowadzać od wypłacanych mu należności podatek do polskiego fiskusa.
W przedstawionych okolicznościach należy wziąć pod uwagę przede wszystkim postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej między Polską a krajem, w którym wykonuje obowiązki służbowe „zagraniczny” telepracownik. Trzeba skupiać się na regulacjach odwołujących się do zasad podatkowych dotyczących pracy najemnej (w większości ww. umów zawarte są one w art. 15).
Przykładowo w przypadku Włocha, mającego miejsce zamieszkania we Włoszech i tam świadczącego pracę na rzecz polskiego podmiotu w ramach umowy o telepracę, stosownie do treści art. 3 ust. 2b pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15 ust. 1 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej, pracodawca z Polski nie jest zobowiązany do potrącania i odprowadzania do polskiego urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń wypłaconych telepracownikowi. Fakt, iż wypłat pensji dokonuje firma mająca siedzibę na terenie Rzeczpospolitej Polskiej nic tu nie zmienia.
Powyższe potwierdzono w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 lipca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.87.2017.2.AKU.
W interpretacji tej czytamy: „(…) Z opisu stanu faktycznego wynika, że pracownik świadczy pracę na rzecz Wnioskodawcy we Włoszech, natomiast, w związku z faktem, że siedziba pracodawcy wypłacającego wynagrodzenie za pracę znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochody pracownika osiągane są w Polsce. Jednak pracownik ten faktycznie nie świadczy pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ wykonuje ją w systemie telepracy w kraju swojego zamieszkania, tj. we Włoszech.
W myśl art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
W związku z powyższym, w niniejszej sprawie zastosowanie będą miały postanowienia Umowy z dnia 21 czerwca 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania (Dz. U. z 1989 r., Nr 62, poz. 374).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. Umowy, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryteria o podobnym charakterze.
W myśl art. 15 ust. 1 ww. Umowy, z uwzględnieniem postanowień artykułów 16, 17, 18, 19, 20 i 21 pensje, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, będą podlegały opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to osiągane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
Zatem, z treści art. 15 ust. 1 ww. Umowy wynika, że wynagrodzenia osób mających miejsce zamieszkania we Włoszech, których praca wykonywana jest na terytorium Włoch, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, tj. we Włoszech.
W świetle powołanego przepisu ww. Umowy stwierdzić należy, że skoro zatrudniony przez Wnioskodawcę pracownik ma miejsce zamieszkania na terenie Włoch i tam świadczy telepracę na rzecz Wnioskodawcy (polskiej firmy), to obowiązek podatkowy od tych dochodów nie powstaje w Polsce. Wykonujący pracę podlega opodatkowaniu w kraju zamieszkania, tj. we Włoszech.
Należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.
Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Zgodnie zatem z Komentarzem do Modelowej Konwencji OECD (pkt 1) w zakresie art. 14 ust. 1, ustalającym ogólną zasadę w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu pracy najemnej, z wyjątkiem emerytur, taki dochód podlega opodatkowaniu w państwie, w którym praca jest rzeczywiście wykonywana. Praca jest wykonywana w miejscu, w którym osoba fizycznie przebywa, gdy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie.
Miejsce opodatkowania dochodów z pracy, zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania uzależnione jest nie tyle od podmiotu wypłacającego wynagrodzenie, co od miejsca wykonywania pracy. Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii, gdzie uzyskiwane są wynagrodzenia w zamian za świadczoną pracę najemną, ma określenie miejsca jej wykonywania. Za miejsce wykonywania pracy należy uznać zawsze to miejsce, w którym osoba fizyczna przebywa, kiedy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie. Pierwszeństwo w opodatkowaniu dochodów z pracy najemnej ma zawsze to państwo, w którym praca jest wykonywana.
Zatem, na Wnioskodawcy w związku z dokonywaniem wypłat wynagrodzenia na rzecz pracownika z tytułu umowy o pracę, jeżeli praca jest wykonywana przez pracownika poza granicami Polski, nie ciążą obowiązki płatnika, tj. poboru i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy, gdyż dochód ten podlega opodatkowaniu w kraju zamieszkania pracownika.
Obowiązki płatnika z tytułu wypłaty wynagrodzeń m.in. ze stosunku pracy zostały uregulowane w art. 31 i art. 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (…)
Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że wypłata przez Wnioskodawcę wynagrodzenia pracownikowi mającemu miejsce zamieszkania we Włoszech i świadczącemu w tym państwie na Jego rzecz pracę na podstawie umowy o telepracę, stosownie do treści art. 3 ust. 2b pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15 ust. 1 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do potrącania i odprowadzania do polskiego urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń wypłaconych pracownikowi, pomimo że wypłaty dokonuje podmiot mający siedzibę na terenie Polski. (…)”.
